- Λεωσθένης
- Όνομα ιστορικών προσώπων της αρχαιότητας. 1. Αθηναίος ρήτορας και πολιτικός (4oς αι. π.Χ.). Το 361 π.Χ. ο Αλέξανδρος των Φερών είχε καταλάβει την Πεπάρηθο (τη σημερινή Σκόπελο) και πολιορκούσε την πρωτεύουσα. Οι Αθηναίοι έστειλαν τότε εκεί τον Λ., ο οποίος νίκησε τον Αλέξανδρο και τον ανάγκασε να κλειστεί στο φρούριο της Πανόρμου. Όταν όμως αποφάσισε να απομακρύνει ένα τμήμα του αθηναϊκού στόλου, ο Αλέξανδρος επωφελήθηκε και όχι μόνο νίκησε τους Αθηναίους στην Πεπάρηθο αλλά κατέπλευσε και λεηλάτησε τη Λαυρεωτική. Ο Λ. θεωρήθηκε υπεύθυνος για την αποτυχία αυτή και καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά έφυγε από την Αθήνα και αυτοεξορίστηκε στην Αυλή του Φιλίππου της Μακεδονίας. 2. Αθηναίος στρατηγός (; – 323 π.Χ.). Ήταν πιθανότατα γιος του προηγούμενου. Είχε διακριθεί ως αρχηγός Ελλήνων μισθοφόρων στην Ασία και είχε αναλάβει τη μετάβαση στην Ελλάδα των μισθοφόρων που υπηρέτησαν στις σατραπείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Από αυτούς, περίπου 8.000 συγκεντρώθηκαν σε στρατόπεδο στο Ταίναρο (Παυσανίας, A’ 25,5) και αποφάσισαν να τον ορίσουν αρχηγό τους. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο Λ. πήγε στην Αιτωλία με τους μισθοφόρους του μετά από διαταγή των Αθηναίων, ενίσχυσε τον στρατό του με 7.000 Αιτωλούς και προέτρεψε τους γείτονες Λοκρούς, Φωκαείς κ.ά. να συμμετάσχουν στον αγώνα εναντίον των Μακεδόνων. Παράλληλα, οι Αθηναίοι αποφάσισαν την κήρυξη πολέμου, παρά τις αντιρρήσεις των Αθηναίων πολιτικών Δημάδη και Φωκίωνα (Πλούταρχος, Φωκ. 23,26· Διόδωρος, IH’ 18). Ο Λ. ορίστηκε αρχηγός όλων των συνασπισμένων δυνάμεων (Υπερείδης, ΣΤ’ 10,11· Παυσανίας, Α’ 1,3), κυρίευσε τις Θερμοπύλες (323 π.Χ.) και περίμενε εκεί τα στρατεύματα του Αντίπατρου. Επειδή οι Βοιωτοί και οι Ευβοείς (εκτός από τους Καρύστιους) τάχθηκαν στο πλευρό των Μακεδόνων, αναγκάστηκε να εισβάλει στη Βοιωτία, όπου τους νίκησε στις Πλαταιές και επέστρεψε στις Θερμοπύλες. Όταν κατέβηκε ο Αντίπατρος, ο Λ. νίκησε τους Μακεδόνες στην Ηράκλεια και στη συνέχεια τους απέκλεισε στη Λαμία. Ο Αντίπατρος βρέθηκε σε δύσκολη θέση και θέλησε να έρθει σε διαπραγματεύσεις με τον Λ., ο οποίος όμως ζήτησε την άνευ όρων παράδοση των Μακεδόνων (Πλούταρχος, Φωκ. 26). Σε κάποια συμπλοκή πληγώθηκε στο κεφάλι και πέθανε από το τραύμα του τρεις μέρες αργότερα. Στον νεκρό αποδόθηκαν τιμές ήρωα και ο Υπερείδης εκφώνησε τον επικήδειο.
Dictionary of Greek. 2013.